Europejska Konwencja Krajobrazowa jest wielostronną umową międzynarodową, która powstała 20 października 2000 r.
we Florencji.  Konwencja została podpisana przez Polskę 21 grudnia 2001 r. i – ratyfikowana 27 września 2004 r. – weszła w życie
1 stycznia 2005 r. Tym samym zapisy konwencji stały się obowiązującym dokumentem.

Konwencja opiera się o założenie, że krajobraz pełni ważną funkcję społeczną. Zapisy dokumentu odnoszą się do każdego krajobrazu, bez względu na jego jakość i wartość, co za tym idzie – Konwencja odnosi się do terytorium całego kraju.

Zgodnie z zapisami Artykułu 3. celem Konwencji jest promowanie ochrony, zarządzania i planowania krajobrazu, a także organizowanie współpracy europejskiej w zakresie zagadnień dotyczących krajobrazu. Aby realizować cele Konwencji jej sygnatariusze zobowiązują się do:

  • prawnego uznania krajobrazu za ważny składnik naszego otoczenia, tworzący różnorodność kulturową i przyrodniczą oraz będący podstawą naszej tożsamości,
  • stanowienia i wdrażania polityki ochrony krajobrazu ukierunkowanej na zarządzanie i planowanie,
  • stanowienia procedur udziału społeczeństwa, organów lokalnych i regionalnych oraz innych stron zainteresowanych zdefiniowaniem i wdrożeniem polityki zarządzania krajobrazem,
  • uwzględnienia pojęcia krajobrazu w tej części aktów prawnych, które mają bezpośredni wpływ na krajobraz (planowanie przestrzenne, gospodarka regionalna, polityka gospodarcza, społeczna, kulturalna, ekologiczna itp.),
  • podejmowania działań podnoszących świadomość społeczeństwa obywatelskiego, organizacji prywatnych i organów publicznych w zakresie wartości krajobrazów, ich roli w funkcjonowaniu społeczeństwa – z uwzględnieniem zachodzących zmian,
  • szkoleń i edukacji dotyczących krajobrazu,
  • określania i analizowania charakterów własnych krajobrazów oraz czynników przyczyniających się do zmian w nich zachodzących,
  • oceny zidentyfikowanych krajobrazów z uwzględnieniem wartości przypisanych przez społeczności,
  • wspierania współpracy międzynarodowej, wdrażania międzynarodowych programów krajobrazowych, rozwijania pomocy naukowej i wymiany specjalistów.

Czy znając założenia Europejskiej Konwencji Krajobrazowej i czytając zapisy naszej ustawy krajobrazowej i uchwał krajobrazowych tworzonych w niektórych gminach, nie odnosicie wrażenia, że idea założeń się zagubiła?

Weźmy na przykład „gospodarowanie krajobrazem”.
Według Konwencji na gospodarowanie krajobrazem składają się działania trwałego i zrównoważonego rozwoju w celu zapewnienia regularnego podtrzymania krajobrazu tak, aby kierować i harmonizować jego zmiany wynikające z procesów społecznych, gospodarczych i środowiskowych.
Konwencja zdecydowanie wiąże krajobraz z gospodarką: te dwa elementy mają egzystować w harmonii. Każdy z nich jest ważny – tak przynajmniej mówi konwencja, bo nasze prawo o rozwoju gospodarki nie wspomina, wspomina natomiast o ograniczeniach i dodatkowych opłatach.

A edukacja?
Jednym z podstawowych środków realizacji celów Konwencji jest edukacja.
U nas na edukację nikt nie zwraca uwagi. Informacja o tworzonym prawie miejscowym nie dociera nawet do wszystkich interesariuszy w przestrzeni publicznej.

Kiedyś w internecie znalazłem rysunek, który doskonale tę sytuację ilustruje:

Treść konwencji znajduje się pod adresem: Europejska Konwencja Krajobrazowa