W miastach mniejszy ruch samochodowy podczas pandemii jest bezdyskusyjny. Przemieszczając się po mieście pomiędzy domem, sklepem i czasami pracą, widzimy raczej puste ulice. Miejsca, które jeszcze niedawno tętniły życiem, są wyraźnie luźniejsze. Z powodu izolacji i rzadszych podróży po Polsce (a często braku w ogóle), na co dzień nie widzimy też, jak wygląda ruch pomiędzy miastami w kraju.

Zatem: czy ruch jest mniejszy?

Reklama na trasach jest jednym z segmentów reklamy zewnętrznej. Dzięki pomiarom Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) możemy określić, jak wyglądają zmiany w jej widowni. Dla nas w Jet Line ruch na trasach jest bardzo ważnym parametrem. Opieramy się o niego przedstawiając wielkość widowni reklam na naszych tablicach Motorway 12x4 m. Jest oczywiste, że mniejszy ruch oznacza mniejszą widownię. Zatem: czy ruch jest mniejszy? Zdjęcie, które ilustruje artykuł zrobiłem w niedzielę, 3 maja, po południu, na obwodnicy Radzymina czyli na trasie S8.

Od kilku tygodni dojeżdżam do biura z domu pod Warszawą i mam okazję obserwować, jak zmienia się natężenie ruchu na trasach. Dziś wracając do Warszawy czułem się zupełnie jak przed rokiem. Różnica jest taka, że niektórzy kierowcy w samochodach obok jadą w maseczkach.
Przedstawię krótkie zestawienie, jak wygląda ruch na drogach krajowych w Polsce. Analiza jest oparta o dane GDDKiA. Dane są pozyskiwane dzięki elektronicznemu systemowi poboru opłat oraz z automatycznych stanowisk pomiarowych. GDDKiA ma ponad 100 takich stacji, zbierają one dane o natężeniu ruchu w trybie ciągłym.

Natężenie ruchu to dla nas ważny parametr

Podstawowym parametrem natężenia ruchu jest współczynnik SDR – Średni Dobowy Ruch – który określa liczbę pojazdów przemieszczających się na danym odcinku drogi w ciągu doby. SDRR – Średni Dobowy Ruch Roczny analogicznie określa średni ruch dobowy w roku. W niniejszym opracowaniu (jeżeli nie wskazuję jednego kierunku) odnoszę się od obu kierunków ruchu łącznie.
Poniżej przedstawiam wykres, na którym można prześledzić jak zmieniało się natężenie ruchu w ostatnich dwóch miesiącach na przykładzie dwóch stacji pomiarowych:
- punkt 14612 na drodze pomiędzy Warszawą a Gdańskiem w okolicach Łomianek,
- punkt 14625 na drodze pomiędzy Warszawą a Białymstokiem w okolicach Radzymina.

Zmiany w natężeniu ruchu w marcu i kwietniu

Przedstawione dane są przykładem, nie są w pełni reprezentatywne dla całego kraju. Doskonale jednak pokazują trend ostatnich 2 miesięcy. Poniższy wykres pokazuje zmiany, które zachodziły od 1 marca br. do 29 kwietnia br.

Początkowy fragment (1-8 marca) pokazuje typowe tygodniowe wahania ruchu dobowego na odcinkach dróg o gospodarczym charakterze ruchu.
Dla lepszego zrozumienia przedstawiam, jak wyglądał taki rozkład w 2018 roku dla całego kraju.

Wracam do pierwszego wykresu:
10 – 11 marca - rząd w Polsce odwołuje imprezy masowe, są zamykane szkoły, uczelnie wyższe, przedszkola i żłobki, od 14 marca w Polsce zaczyna obowiązywać stan zagrożenia epidemicznego. W tym czasie następuje bardzo duży (ok. 30%) spadek natężenia ruchu, istotnie zmienia się również tygodniowy rozkład ruchu (w soboty i niedziele spadki SDR są bardzo duże).
24 marca - Polska wprowadza daleko idące restrykcje w poruszaniu się. Zabronione jest gromadzenie się w parkach i na bulwarach. To kolejny tydzień, gdzie obserwujemy spadki.
31 marca – rząd wprowadza kolejne ograniczenia. W tym tygodniu również można zaobserwować zmniejszenie się natężenia ruchu.
9 kwietnia - ograniczenia na Wielkanoc. Rząd utrzymał wszystkie obowiązujące do tej pory ograniczenia związane z pandemią i dołożył jedno nowe: obowiązek zasłaniania twarzy w przestrzeniach publicznych. W mediach prowadzona jest kampania zalecająca pozostanie na święta w domu.
W tygodniu poprzedzającym święta od poniedziałku do piątku można zaobserwować niewielkie wzrosty. Same Święta Wielkanocne to największe spadki natężenia ruchu na drogach. Na przedstawionym wykresie widać, że SDR wynosi zaledwie 20% wartości z początku marca – to były 3 dni największych spadków natężenia ruchu.
20 kwietnia - zmniejszono obostrzenia związane z koronawirusem. Można wypoczywać w lasach i parkach, a do sklepów jednocześnie może wejść więcej osób.

Od momentu ogłoszenia pierwszego etapu znoszenia ograniczeń obserwujemy stały wzrost natężenia ruchu na trasach. Tygodniowy rozkład ruchu powoli zbliża się do rozkładu typowego.
Dla porównania przedstawiam jak wyglądał rozkład dobowy ruchu na jednym kierunku ruchu w analogicznym okresie 2019 roku (Niedziela Wielkanocna przypadała 21 kwietnia).

Jak wygląda sytuacja na drogach (w naszych dwóch punktach pomiarowych)?

Aby precyzyjnie pokazać, jak dziś wygląda ruch samochodowy na drogach w naszych dwóch punktach pomiarowych, przedstawiam porównanie wartości SDR z wtorku 03.03.2020 i wtorku 28.04.2020. Wtorek jest dniem, dla którego wartość SDR jest najbardziej zbliżona do średniej (dla drogi o gospodarczym charakterze ruchu).
- punkt 14612 – 33700 > 29990 pojazdów/dobę czyli spadek o 11% (SDRR w 2018 = 37 125 pojazdów/doba).
- punkt 14625 – 39139 > 34600 pojazdów/dobę czyli spadek o 12% (SDRR w 2018 = 39 064 pojazdów/doba).
Pamiętajmy też, że natężenie ruchu zmienia się w zależności od miesiąca. Sezonowe wahania ruchu dobowego dla roku 2018 przedstawia wykres:

Zgodnie z podsumowaniem GDDKiA za wcześniejszy tydzień (wtorek 21 kwietnia) różnice w natężeniu ruchu dla wszystkich pojazdów wyglądały następująco:

W przypadku ruchu pojazdów ciężkich zmiany kształtowały się następująco:

Analizując prezentowane dane z raportu GDDKiA należy uwzględnić, że jest to średnia dla dużo większej liczby punktów pomiarowych. Ruch samochodowy spada w różnym stopniu na różnych drogach. Spadki są zdecydowanie większe na drogach przy przejściach granicznych czy na drogach o turystyczno-rekreacyjnym charakterze ruchu.|

Dlaczego spadki natężenia ruchu na trasach są znacznie mniejsze niż w miastach?

Dlaczego ruch samochodowy na trasach notuje mniejsze spadki niż w miastach?

• ograniczenie #zostań w domu dotyczy tych, którzy rzeczywiście mogą zostać w domu. Całego państwa nie można zamknąć, gospodarka musi funkcjonować – nie da się tego zrobić bez poruszania się po drogach,
• transport samochodowy jest bezpieczny – jadąc samochodem czujemy się bezpiecznie, trochę tak jakbyśmy byli u siebie w domu, tylko na kółkach??
  transport kolejowy jest bardzo mocno ograniczony; https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pkp-ic-o-94-pasazerow-mniej-z-powodu-pandemii-96300.html
• komunikacja autobusowa pomiędzy miastami praktycznie przestała istnieć. Największy w Warszawie dworzec autobusowy jeszcze niedawno odprawiał ponad 300 autobusów dziennie, dziś obsługuje jedynie pojedyncze przypadki; https://pkspolonus.pl/aktualnosci/771-zmiana-rozkladu-jazdy-od-dnia-19-marca-2020-r-do-dnia-17-maja-2020-r
• komunikacja lotnicza pozostaje wspomnieniem;
• być może znaczenie dla dużego ruchu na trasach ma niska cena paliwa.

Oczywiście pamiętajmy, że sytuacja zmienia się dynamicznie. Analiza nie obejmuje ostatniego weekendu.
A tymczasem 4 maja w życie wejdzie drugi etap „odmrażania” gospodarki. Wpłynie to zarówno na zwiększenie ruchu w miastach jak i na trasach.

Więcej analiz dotyczących ruchu na drogach krajowych można znaleźć pod adresem:
https://www.gddkia.gov.pl/pl/a/37470/Ruch-na-drogach-w-dobie-koronawirusa-Mamy-kolejne-statystyki