Kilka miesięcy temu pisałem o reklamie mobilnej w dwudziestoleciu międzywojennym. To nie była jedyna forma reklamy wówczas - czas na szersze przedstawienie innych.

WIELKI FORMAT

Wielki Format na elewacjach, podobnie jak dziś był bardzo popularną formą reklamy, oczywiście współcześnie całkowicie zmieniły się technologie wykonania. Najczęściej grafika była malowana
na ścianie, dzięki temu czasami jeszcze można dostrzec fragmenty takich reklam
na niewyremontowanych elewacjach. Malowanie reklamy na tynku nie było jedyną formą.
Można było spotkać obrazy malowane na płytach lub blachach, które następnie były składane
z kawałków i mocowane na elewacjach.
Poniższe zdjęcie przedstawia reklamę środków do prania Alboril w Chorzowie przy ulicy Bytomskiej.

Następne zdjęcie zostało wykonane w roku 1936 przy ulicy Krętej w Poznaniu i przedstawia reklamę Funduszu Obrony Morskiej, Jego działanie pozwoliło między innymi na zbudowanie największego wówczas okrętu podwodnego ORP Orzeł.
Dla nas równie ciekawy jest fakt, iż środkowy fragment reklamy przedstawiający okręt na wzburzonym morzu, o wymiarach ok 4x5m, został namalowany ręcznie.

Reklama wielkoformatowa nie musiała być namalowana na ścianie.
Pomysłów było dużo, poniżej przykład z Gdyni z lat trzydziestych.
Reklama "Reduty Prasy" nad wejściem głównym do Domu Marynarza.

NEONY, LITERY PRZESTRZENNE

Od roku 1910, kiedy wymyślono pierwszy neon (czyli rurkę wypełniona gazem, która w zależności od jego rodzaju świeci innym kolorem) nie zmieniło się wiele, a neony zostały bardzo szybko zaadaptowane na potrzeby reklamy zewnętrznej i z powodzeniem są wykorzystywane do dzisiaj. Poniżej przykłady, jak to wyglądało w latach 30-tych.

Rynek w Katowicach, budynek Domu Towarowego Karola Schwerina, na którym znajduje się reklama firmy Suchard.

Fragment placu Wolności w Poznaniu w roku 1934. Na elewacji jest wiele szyldów, część z nich wykonana jako neony lub litery przestrzenne. Możemy rozpoznać do dzisiaj znane marki: Bata, Goplana, Orbis.

REKLAMA NA RUSZTOWANIU

Też nie jest niczym nowym… Na zdjęciu można zobaczyć reklamy firm budowlanych, umieszczonych
na rusztowaniu przy budynku centrali telegraficznej i telefonicznej międzymiastowej, przy ulicy Poznańskiej w Warszawie (rok 1931).

TABLICE REKLAMOWE

Reklama przy drogach rozwija się wraz z natężeniem ruchu samochodowego.
W latach 20-tych i 30-tych nie było jeszcze zbyt duże, zapewne dlatego materiał zdjęciowy tego tematu nie jest najbogatszy ;).
Ale coś znalazłem. Poniżej zdjęcie reklamy Grand Hotelu w Cieszynie, wykonane w roku 1932, podczas Międzynarodowego Motocyklowego Wyścigu Górskiego w Wiśle.

REKLAMA PNEUMATYCZNA

Jest zapewne pozostałością po I wojnie światowej, której działania toczyły się w dużej mierze
na terenie naszego kraju.
Po wojnie zostało wiele zakładów produkujących balony na potrzeby wojska, jednym
z najsłynniejszych były zakłady w Legionowie.
Być może była to inspiracja do stworzenia tej oto reklamy z Zakopanego, promującej firmę fotograficzną Franaszka.

MEBLE MIEJSKIE

O słupach reklamowych napiszę więcej innym razem.
Poniżej kilka innych przykładów:
Częstochowa, podświetlony słup przystanku miejskiej komunikacji autobusowej z zamieszczonymi reklamami, bardzo podobne słupy przystankowe znajdowały się w Warszawie

Krynica Górska, rok 1929, kiosk z prasą.
Tego typu nośniki reklamowe występowały w wielu miejscach w kraju.

REKLAMA W MIEJSCU SPRZEDAŻY

W dzisiejszym świecie stacje benzynowe są czymś naturalnym, funkcjonowanie bez nich byłoby niemożliwe.
Kiedyś było jednak inaczej, pierwsze samochody na tankowanie jeździły do … apteki.
Poniżej zdjęcie z późniejszego okresu, ale z naszej perspektywy równie egzotyczne.Stacja benzynowa w Krakowie w roku 1931, na dystrybutorze reklama Mobiloil.

Wejście do jednej z restauracji we Lwowie…. (jak Wam się podoba taka liczba reklam w jednym miejscu?).

Plaża miejska w Krakowie w roku 1931 wraz z nieodzownym elementem - czyli budka z piwem,
obok której znajduje się reklama  "Pijcie piwo okocimskie".
Na pierwszym planie parasol z napisem "Pijcie mleko".

EVENTY REKLAMOWE

W dwudziestoleciu międzywojennym bardzo popularną formą reklamy była noszona przez ludzi i nie tylko...

IMPREZY SPORTOWE

Imprezy sportowe zawsze przyciągały tłumy, dlatego reklama podczas nich jest czymś naturalnym.
Reklama Philips Radio na Stadionie Wojska Polskiego im. marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie,
podczas meczu Polska - Jugosławia w piłkę nożną (25 września 1938).
Mecz zakończył się wynikiem 4:4.

Mecz piłki nożnej Wisła Kraków - Cracovia w Krakowie dnia 1 maja 1938 roku.

Wyścigi samochodowe w Zakopanem w lutym 1934 roku.
Samochody sportowe na starcie. W górze na transparencie widoczna reklama oleju silnikowego firmy Mobiloil.

REKLAMA MOBILNA

O niej w kontekście historycznym już pisałem, teraz zamieszczam jedynie zdjęcie,
które ostatnio wpadło mi w ręce i trudno mi się powstrzymać.
Fotografia przedstawia konioborda – tych stanowczo dzisiaj już nie ma.

Wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Bardzo dziękuję za ich udostępnienie.