Już jest! Czekaliśmy na to bardzo długo.

Dziś o godz. 10:30 Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie w sprawie pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dotyczyło ono braku zapewnienia ustawowych podstaw i trybu dochodzenia odszkodowania przez podmioty, które są zobowiązane do usunięcia i rozbiórki tablic i urządzeń reklamowych wzniesionych legalnie na terenie gminy.

Wyrok nie mógł być inny.

Trybunał uznał, że mamy do czynienia z pominięciem prawodawczym. Chodzi o nie uwzględnienie w Ustawie Krajobrazowej mechanizmu kompensacyjnego w postaci odszkodowania.

„Skutkiem takiego działania było godzenie w prawa majątkowe właścicieli tablic i nośników powstałych przed wejściem w życie tej uchwały na podstawie ważnych pozwoleń na budowę. Właściciele nieruchomości, którzy występowali o pozwolenie na budowę tablic i urządzeń reklamowych działali legalnie z przekonaniem że prawomocna decyzje administracyjne w tym zakresie zabezpiecza prawnie ich interes i pozwala na prowadzenie bez przeszkód działalności reklamowe. Odebranie im możliwości prowadzenia tej działalności bez zapewnienia słusznego odszkodowania sprawia ze przepisy nie różnicują w ogóle grup podmiotów, które swoją działalność prowadziły legalnie na podstawie prawomocnych pozwoleń oraz takich, których nośniki wniosły bez tych pozwoleń. Prowadzi to do naruszenia interesu właścicieli tablic i nośników reklamowych objętych uchwałą krajobrazową ze względu na legislacyjna działalność państwa w stosunku do podmiotów, które dochowały wszelkich starań o legalność swoich działań i którym państwo w majestacie prawa zezwoliło na taką działalność.”

Ustawa krajobrazowa od jej uchwalenia w 2015r. budziła wiele wątpliwości w kwestii jej zgodności z konstytucją. Powstała w dużym pośpiechu jako zapotrzebowanie wyborcze. Niestety polityka ciągnie się za nią cały czas, mimo że temat wydaje się apolityczny. Przykro nam, że na tak oczywisty wyrok trzeba było czekać tak długo. Wiele samorządów wstrzymało się z pracami nad projektem uchwały krajobrazowej, zdając sobie sprawę z konsekwencji możliwego rozstrzygnięcia TK.

Trybunał w wyroku wskazał, iż „przyjęcie linii orzeczniczej w oparciu o orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego spowoduje konieczność zapewnienia odpowiednich mechanizmów kompensacyjnych. W przeciwnym wypadku gminy będą musiały zaniechać wprowadzania niekorzystnych skutków uchwały krajobrazowej w stosunku do tych podmiotów”.

Na szacunek zasługują gminy, które nie zgodziły się na taką niesprawiedliwość. W uchwałach krajobrazowych starały się respektować prawa nabyte, co było zadaniem oczywiście prawie niemożliwym w obecnych warunkach prawnych.

A co teraz?

Teraz gminy które uchwaliły uchwały krajobrazowe poniosą konsekwencję swoich działań.

W efekcie czeka ich bardzo dużo pracy. Nie dlatego, że będą musiały płacić za nie respektowanie praw nabytych, ale dlatego, że część sądów zawieszało wszelkie rozstrzygnięcia dotyczące uchwał krajobrazowych. Nie tylko w wymiarze praw nabytych, ale również w przypadkach przekroczeń upoważnień ustawowych.

Wyrok jest ostateczny i podlega niezwłocznemu ogłoszeniu w dzienniku ustaw.

Więcej o uchwałach krajobrazowych:

Uchwały krajobrazowe w największych miastach w Polsce. Przegląd sytuacji, marzec 2023 r.